Co wydarzyło się w lutym?
1 lutego 1411
Zawarto I pokój toruński kończący wielką wojnę (1409-1411) pomiędzy Polską a zakonem krzyżackim. Do Polski powróciła ziemia dobrzyńska, do Litwy Żmudź (na czas życia Jagiełły i Witolda).
3 lutego 1924
Zmarł Thomas Woodrow Wilson – prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1913 – 1921
5 lutego 1937
Rząd podjął decyzję o utworzeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego.
6 lutego 1633
Władysław IV Waza został koronowany w katedrze na Wawelu na króla Polski.
8 lutego 1587
Za udział w spisku przeciwko królowej Anglii Elżbiecie I Tudor ścięto królową Szkotów Marię I Stuart
9 lutego 1591
Urodził się Stanisław Koniecpolski – Hetman Polny Korony i Hetman Wielki Koronny
10 lutego 1904
Car Rosji Mikołaj II Romanow wypowiedział wojnę Japonii
11 lutego 1929
Stolica Apostolska i Włochy podpisały Traktaty Laterańskie na mocy których powstał Watykan
14 lutego 1942
Z rozkazu Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego Związek Walki Zbrojnej został przekształcony w Armię Krajową, podlegającą rządowi RP na uchodźstwie. Dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki ps. „Grot”. W jej skład weszło ostatecznie ok. 200 organizacji. Była najlepiej zorganizowaną podziemną armią działającą w tamtym czasie w Europie. Występowała również pod kryptonimami: „Polski Związek Powstańczy” i „Siły Zbrojne w Kraju”.
15 lutego
– 1941
Odbył się pierwszy zrzut cichociemnych do Polski. Wylądowali w Dębowcu w powiecie cieszyńskim. Jednymi z cichociemnych byli m.in. legendarny kurier Jan Nowak-Jeziorański oraz ostatni komendant główny AK gen. Leopold Okulicki.
– 1910
Urodziła się Irena Stanisława Sendlerowa, polska działaczka społeczna i charytatywna, szefowa wydziału dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”, która uratowała 2,5 tys. żydowskich dzieci, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, sierocińcach oraz klasztorach. Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Dama Orderu Orła Białego.
16 lutego
– 1358
Przywódca konfederacji wielkopolskiej Maciej Borkowic złożył w Sieradzu przysięgę wierności królowi Kazimierzowi Wielkiemu. W rocie przysięgi po raz pierwszy pojawia się słowo „Rzeczpospolita” na określenie Korony Królestwa Polskiego.
– 1665
W Sokołówce koło Lwowa zmarł Stefan Czarniecki, wybitny dowódca wojskowy, hetman polny korony, wojewoda ruski i kijowski. Zasłynął wojną partyzancką podczas potopu szwedzkiego, brał również udział w tłumieniu powstania Chmielnickiego i w wojnie polsko-rosyjskiej 1654–1667.
– 1939
W Starych Wasiliszkach koło Nowogródka urodził się Czesław Niemen (właściwie Czesław Juliusz Wydrzycki), piosenkarz, kompozytor, instrumentalista, plastyk i autor tekstów. Zmarł 17 stycznia 2004 w Warszawie.
16 lutego 1919
Podpisano w Trewirze rozejm kończący powstanie wielkopolskie
17 lutego 1772
W Petersburgu podpisano tajną konwencję rosyjsko – pruską dotyczącą I rozbioru Polski
18 lutego 1546
Śmierć Marcina Lutra, niemieckiego reformatora, teologa i inicjatora reformacji w 1517 roku
19 lutego
– 1473
W Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik. Wybitny astronom, autor dzieła De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich), w którym przedstawił heliocentryczną wizję Wszechświata.
– 1594
Król Polski Zygmunt III Waza został koronowany w Uppsali na króla Szwecji.
21 lutego 1574
Henryk III Walezy został koronowany na pierwszego elekcyjnego króla Polski
22 lutego 1732
Urodził się George Washington – amerykański generał i polityk, pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych
26 lutego 1815
Napoleon Bonaparte uciekł z Elby sięgając po raz kolejny po władzę we Francji
27 lutego 1933
Spłonął gmach Reichstagu w Berlinie
29 lutego 1768
W Barze na Podolu szlachta zawiązała konfederację zwaną później barską.
Powstanie Krakowskie
Spiskowcy inspirowani przez działaczy Towarzystwa Demokratycznego planowali na luty 1846 roku ogólnopolskie powstanie. Jednak nieostrożne przygotowania doprowadziły do wykrycia spisku w zaborach pruskim i rosyjskim. Jedynie w Krakowie udało się podjąć walkę zbrojną. Oddziały powstańcze były jednak atakowane przez grupy polskich chłopów, którym władze austriackie obiecały nagrodę za żywego czy zabitego „buntownika” (jedynie w rejonie Chochołowa chłopi poparli powstanie). 22 lutego w Krakowie utworzono Rząd
Narodowy Rzeczypospolitej Polskiej, który ogłosił Manifest Narodu Polskiego gwarantujący przekazanie chłopom ziemi na własność i zniesienie pańszczyzny bez odszkodowań.
Edward Dembowski próbował rozszerzyć powstanie na inne miejscowości Galicji. Wyruszył bez broni na czele procesji na wieś, aby przekonać chłopów do walki w powstaniu. Pochód jednak został zaatakowany przez wojsko austriackie, a Dembowski zabity.
Wkrótce wojska austriackie i rosyjskie zajęły Kraków. Powstanie, trwające 9 dni, upadło, ale rozruchy chłopskie, na czele których stanął Jakub Szela, przybierały na sile i skierowane były przeciw szlachcie (rabacja). Niezadowoleni chłopi uwierzyli w opowieści Austriaków o „dobrym cesarzu z Wiednia”, który chce ulżyć ich doli, a przeciw któremu spiskuje szlachta. Napadano na dwory, palono je, a mieszkańców mordowano. Gdy uczestnicy rabacji przestali być potrzebni Austriakom, chłostą i aresztowaniami zakończono rebelię. Decyzją władz zaborczych Rzeczpospolita Krakowska została zlikwidowana, a jej terytorium przyłączono do Austrii. Władze austriackie zgermanizowały sądy, administrację oraz Uniwersytet Jagielloński.
Autorzy:
Klaudia Kierepka
Kacper Pachoł
