Co wydarzyło się w listopadzie?

1 listopada 1918

Z połączenia harcerskich hufców z terenów trzech zaborów powstał Związek Harcerstwa Polskiego, będący największą polską organizacją harcerską.

2 listopada 1925

W środkowych arkadach kolumnady Pałacu Saskiego Warszawie został odsłonięty Grób Nieznanego Żołnierza, którego twórcą był Stanisław Kazimierz Ostrowski.

3 listopada 1920

W Drohobyczu urodził się Maciej Aleksy Dawidowski, ps. Alek. Instruktor harcerski, członek Szarych Szeregów, inicjator akcji w ramach małego sabotażu. Zasłynął m.in. zdjęciem niemieckiej tablicy z monumentu Mikołaja Kopernika w Warszawie. Jeden z bohaterów książki Aleksandra Kamińskiego „Kamienie na szaniec”.

7 listopada 1867

W Warszawie urodziła się Maria Skłodowska-Curie, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Prekursorka radiochemii, opracowała teorię promieniotwórczości, techniki rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkryła dwa pierwiastki: rad i polon. Jedyna kobieta dwukrotnie nagrodzona Noblem.

9 listopada 1989

W nocy z 9 na 10 listopada rozpoczęto burzenie wybudowanego w 1961 r. Muru Berlińskiego. Był jednym z symboli zimnej wojny i podziału Niemiec na dwa kraje – RFN i NRD

12 listopada 1948

Biskup Stefan Wyszyński, ordynariusz lubelski otrzymał nominację na arcybiskupa gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz prymasa Polski.

13 listopada 1924

Władysław Reymont został ogłoszony laureatem Nagrody Nobla za powieść Chłopi.

20 listopada 1648

Jan II Kazimierz Waza został wybrany na króla Polski.

25 listopada 1764

W Warszawie arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Władysław Łubieński koronował na króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego.

28 listopada 1918

Dekretem Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego kobiety w Polsce uzyskała prawa wyborcze.

30 listopada 1427

W Krakowie urodził się Kazimierz Jagiellończyk, wielki książę litewski i król Polski. Pokonał zakon krzyżacki w wojnie trzynastoletniej zakończonej II pokojem toruńskim. Wykupił także Malbork, zdobywając tym samym krzyżacką stolicę.

11 listopada to data symboliczna. W tych dniach – jak wspominał lata później Piłsudski – Polska powstała do istnienia. 11 listopada nie od razu stał się świętem narodowym. Dyskusje na temat powszechnie uznawanej daty przywrócenia państwa polskiego trwały przez niemal całe dwudziestolecie międzywojenne i 11 listopada został ogłoszony świętem narodowym prawie 20 lat po wydarzeniach, które upamiętnia – w kwietniu 1937 roku.

Po II wojnie światowej i utworzeniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej święto zostało zniesione, ale nie zapomniane. 11 listopada był okazją, by zademonstrować swoją opozycyjność wobec systemu komunistycznego. Po raz pierwszy władze uległy publicznej presji 11 listopada 1981 roku, składając wieńce na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie i wprowadzając ten dzień do kalendarza oficjalnych obchodów. Nie trwało to jednak długo – demonstracje na 11 listopada rozbijała milicja. W 1989 roku 11 listopada ponownie został ustanowiony świętem narodowym. Obchodzony jest co roku jako Narodowe Święto Niepodległości.

W nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe. Zryw, trwający do października 1831 roku, objął tereny znajdujące się pod zaborem rosyjskim: Królestwo Polskie oraz część ziem bezpośrednio włączonych do Cesarstwa Rosyjskiego.

Powstanie wybuchło na fali europejskich ruchów rewolucyjnych i niepodległościowych, które w1830 r. zaowocowały m.in. wybuchem rewolucji lipcowej we Francji i ogłoszeniem niepodległości Belgii, jednak głównych jego przyczyn należy szukać wewnątrz kraju. Konstytucja Królestwa Polskiego z 1815 r. była od lat łamana. W 1819 roku zniesiono wolność prasy i wprowadzono cenzurę prewencyjną, w 1821 zawieszono wolność zgromadzeń i zakazano działalności masonerii, w 1822 skazano Waleriana Łukasińskiego, przywódcę Wolnomularstwa Narodowego, w 1825 r. zniesiono jawność obrad sejmowych. Nasilały się prześladowania wobec opozycji legalnej (kaliszanie) i nielegalnej. W społeczeństwie polskim narastały niezadowolenie i sprzeciw wobec władzom rosyjskim.